Ανέπαφες πληρωμές: Όσα πρέπει να γνωρίζετε για αυτές

Στις μέρες μας, η χρήση μετρητών έχει αντικατασταθεί στην μεγαλύτερη μερίδα των καταναλωτών από τη χρήση χρεωστικών και πιστωτικών καρτών, αλλά και από τις ηλεκτρονικές αγορές. Σε αυτή την αλλαγή συνέβαλλε σημαντικά η πανδημία, η οποία έκανε τους καταναλωτές να χρησιμοποιούν στις αγορές τους κάρτες αντί για μετρητά, ώστε να μην έρχονται σε επαφή με χρήματα με τα οποία μεταδίδονται μικρόβια. Επίσης, λόγω των περιορισμών που είχαν επιβληθεί στην κυκλοφορία, οι περισσότεροι καταναλωτές άρχισαν να πραγματοποιούν ηλεκτρονικά τις αγορές τους, μεταφέροντας χρήματα μέσω τραπεζικής πληρωμής. Παρόλα αυτά, οι πληρωμές με κάρτες φαίνεται ότι ήρθαν για να μείνουν, με τους διάφορους παρόχους να προσπαθούν να εξελίξουν όσο περισσότερο γίνεται τα προϊόντα τους, ώστε να νικήσουν τον ανταγωνισμό. Σε αυτή την κατεύθυνση, είναι οι ανέπαφες πληρωμές και τα ψηφιακά πορτοφόλια, τα οποία έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια, κάνοντας εύκολη για τον καταναλωτή την πραγματοποίηση πληρωμών.

Τι εννοούμε με τον όρο ανέπαφες πληρωμές;

Με τον όρο ανέπαφες πληρωμές, εννοούμε τόσο τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται σε κάποιο φυσικό κατάστημα μέσω κάρτας, στις οποίες ο καταναλωτής δεν χρειάζεται να εισάγει την χρεωστική του κάρτα σε κάποιο τερματικό (POS), αλλά απλά μπορεί να περάσει την κάρτα ή το κινητό πάνω από αυτό και να κάνει τις πληρωμές του. Αντίστοιχα, στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται και οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται ηλεκτρονικά μέσω υπολογιστή, μέσω τραπεζικής μεταφοράς, χωρίς ο καταναλωτής να έρχεται σε επαφή με κάποιο τερματικό.

Πως λειτουργεί το σύστημα των ανέπαφων πληρωμών;

Οι ανέπαφες πληρωμές, για τη πληρωμή σε κάποια συσκευή ανάγνωσης καρτών, λειτουργούν είτε μέσω ταυτοποίησης με ραδιοσυχνότητες RFID, είτε μέσω NFC. Για την πραγματοποίηση μιας ανέπαφης συναλλαγής μέσω αυτών των μεθόδων, ο χρήστης πρέπει να πλησιάσει την κάρτα του σε ένα POS, με τη συναλλαγή να ολοκληρώνεται με τη βοήθεια του ενσωματωμένου τσιπ που υπάρχει στην κάρτα, όπως και την κεραία του τερματικού.

Αναφορικά με την τεχνολογία NFC (Near Field Communication), αυτή μπορεί και επιτρέπει στον χρήστη να πραγματοποιεί πληρωμές σε φυσικά καταστήματα, μέσω κάποιας έξυπνης φορητής συσκευής που διαθέτει (smartphone, tablet, smartwatch κ.λπ.). Αυτή είναι μια τεχνολογία, μέσω της οποίας 2 συσκευές μπορούν να ανταλλάξουν μικρή ποσότητα δεδομένων, σε μικρή εμβέλεια.

Αντίστοιχα, η τεχνολογία RFID (Radio Frequency Identification), στην οποία βασίζεται και το NFC, είναι μια τεχνολογία μέσω της οποίας μεταφέρονται δεδομένα ανάμεσα σε έναν πομποδέκτη και σε έναν τερματικό. Χρησιμοποιείται σε διαφορετικούς τομείς (διόδια, διαβατήρια, ρούχα κ.λπ.), μεταξύ των οποίων και οι τραπεζικές κάρτες, για την πραγματοποίηση ανέπαφων πληρωμών. Σε αντίθεση με το NFC, το οποίο βασίζεται στην επικοινωνία κοντινού πεδίου, το RFID βασίζεται στην αναγνώριση ραδιοσυχνοτήτων. Ο χρήστης απλά χρειάζεται να τοποθετήσει την κάρτα ή το κινητό του σε απόσταση 2 με 8 εκατοστών από τον τερματικό (συσκευή ανάγνωσης καρτών) και να διεκπεραιώσει την πληρωμή του.

Ποιοι είναι οι τύποι των ανέπαφων πληρωμών;

Υπάρχουν διάφοροι τύποι ανέπαφων πληρωμών, που κάποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει για τις αγορές του. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι πληρωμές με χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες, με τι περισσότερες κάρτες να είναι πλέον ανέπαφες (σήμα Wi-Fi στην μπροστινή πλευρά τους) και να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα διάφορα τερματικά πληρωμής. Επίσης, μέσω των smartphone, τόσο αυτών με λειτουργικό σύστημα Android, όσο και αυτών με λειτουργικό σύστημα iOS, και των εφαρμογών Google Pay και Apple Pay αντίστοιχα, ο χρήστης μπορεί να συνδέσει τις κάρτες του στα πορτοφόλια αυτά και να πραγματοποιεί όλες τις ανέπαφες πληρωμές του μέσω του τηλεφώνου του, χωρίς να χρειάζεται να έχει κάρτες μαζί του. Ακόμα, διάφορα wearables, όπως τα smartwatches, δίνουν τη δυνατότητα ανέπαφων πληρωμών στον χρήστη. Αυτά λειτουργούν με την ίδια λογική με τα smartphones, δηλαδή το μόνο που έχει να κάνει ο χρήστης είναι να συνδέσει τις κάρτες του με αυτά και απλά να πλησιάσει το wearable του κοντά σε ένα POS και να πραγματοποιήσει τις αγορές του. Τέλος, στις ανέπαφες πληρωμές συμπεριλαμβάνονται οι πληρωμές με τραπεζική μεταφορά για ηλεκτρονικές αγορές, στις οποίες ο χρήστης πληρώνει από τον υπολογιστή ή το κινητό του εξ’ αποστάσεως, χωρίς να χρειαστεί να έρθει σε επαφή με κάποιο τερματικό πληρωμής.

Ποια είναι τα οφέλη από τις ανέπαφες πληρωμές;

Πολλά είναι τα οφέλη που προκύπτουν από τις ανέπαφες πληρωμές για τους καταναλωτές. Οι αγορές γίνονται ευκολότερες, ενώ ο καταναλωτής δεν χρειάζεται να κρατάει το πορτοφόλι του συνέχεια μαζί του, αλλά μόνο την έξυπνη συσκευή του. Ακόμα, ο χρόνος πραγματοποίησης των συναλλαγών γίνεται πλέον μικρότερος, ενώ η ασφάλεια είναι μεγαλύτερη, χρησιμοποιώντας μόνο κάρτες και όχι μετρητά. Σημαντικό για τον καταναλωτή είναι επίσης το γεγονός ότι πληρώνοντας ηλεκτρονικά για τις αγορές του, μπορεί να υπολογίσει ευκολότερα το ποσό που έχει δαπανήσει μέσα στο μήνα, έχοντας έτσι έναν καλύτερο έλεγχο των οικονομικών του. Επιπλέον, η αποφυγή χρήσης μετρητών είναι καλή και για λόγους υγιεινής, αφού τα χρήματα έρχονται σε επαφή με πολύ κόσμο πριν καταλήξουν σε κάποιον χρήστη, πράγμα που σημαίνει ότι τα μικρόβια σε αυτά είναι πολλά. Σημαντικό είναι επίσης ότι πλέον μια αγορά μπορεί να ολοκληρωθεί από τον υπολογιστή ενός χρήστη, χωρίς να χρειαστεί να επισκεφτεί κάποιο κατάστημα ή να έρθει σε επαφή με χρήματα, με το αγαθό που αγόρασε να φτάνει στο σπίτι του με courier και πλέον και στα διάφορα σημεία box. Αυτό ήταν κάτι πολύ σημαντικό για τους καταναλωτές, ειδικά την περίοδο της έξαρσης της πανδημίας, όπου ήταν δύσκολο να εξυπηρετηθούν από κάποιο φυσικό κατάστημα, ενώ υπήρχε και ο φόβος της επαφής με μετρητά, λόγω μετάδοσης της πανδημίας.

Είναι ασφαλείς οι ανέπαφες πληρωμές;

Οι ανέπαφες πληρωμές είναι σε γενικές γραμμές μια ασφαλής διαδικασία. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει ο κίνδυνος να βρεθεί κοντά σας κάποιος επιτήδειος, ο οποίος μπορεί να διαθέτει κάποιο φορητό POS. Έτσι, μπορεί να πλησιάσει το μηχάνημα κοντά στην τσέπη που έχετε την κάρτα σας, τραβώντας ένα ποσό, μέσω της τεχνολογίας NFC ή RFID, το οποίο ωστόσο δεν θα μπορεί να ξεπερνάει τα 50 ευρώ, αφού για μεγαλύτερα ποσά η τράπεζα ζητάει κωδικό για την πραγματοποίηση μιας ανέπαφης συναλλαγής. Παρόλα αυτά, αυτό δεν είναι εύκολο να γίνει, αλλά είναι πιθανό σε μέρη με μεγάλο συνωστισμό (μετρό, συναυλίες κ.λπ.). Για τον λόγο αυτό, στην αγορά κυκλοφορούν πλέον ειδικά πορτοφόλια καρτών, που έχουν θωράκιση έναντι του RFID, μην επιτρέποντας τη διέλευση ραδιοκυμάτων και ως επακόλουθο την πραγματοποίηση ανέπαφων συναλλαγών.

Όσον αφορά τις έξυπνες συσκευές, για την πραγματοποίηση ανέπαφων συναλλαγών απαιτείται η είσοδος στο ηλεκτρονικό πορτοφόλι, στο οποίο για να συνδεθεί ο χρήστης πρέπει να εισάγει κάποιο κωδικό ή τα βιομετρικά του στοιχεία (δακτυλικό αποτύπωμα, πρόσωπο, ίριδα), οπότε ο κίνδυνος αυτός δεν υφίσταται.

Τέλος, οι διάφορες τράπεζες πολλές φορές προσφέρουν τα δικά τους πορτοφόλια ανέπαφων πληρωμών, χρησιμοποιώντας τεχνολογία Tokenization, με τα στοιχεία των καρτών να κρυπτογραφούνται, παρέχοντας μεγάλη ασφάλεια.

Ποιες είναι οι ανησυχίες και οι περιορισμοί σχετικά με τις ανέπαφες πληρωμές;

Παρόλα τα θετικά τους, η χρήση ανέπαφων πληρωμών έχει ορισμένους περιορισμούς και ανησυχίες για τον καταναλωτή. Η μεγαλύτερη ανησυχία είναι η πιθανότητα κλοπής είτε της κάρτας, είτε της συσκευής, είτε των στοιχείων της κάρτας του χρήστη και η πραγματοποίηση αγορών από κάποιον επιτήδειο, με το διαθέσιμο υπόλοιπο. Επίσης, τα όρια συναλλαγής είναι συγκεκριμένα για τις ανέπαφες πληρωμές, με τον κάθε πάροχο να έχει διαφορετικά όρια, με μια μέση τιμή να μπορούμε να πούμε ότι είναι τα 50 €. Πάνω από το ποσό αυτό, ζητείται η πληκτρολόγηση του τετραψήφιο κωδικού της κάρτας από το POS και ως επακόλουθο, η επαφή με το μηχάνημα. Τέλος, δεν είναι όλες οι συσκευές συμβατές με τις τεχνολογίες του NFC και του RFID (ιδιαίτερα οι παλαιότερες), πράγμα που κάνει δύσκολο για κάποιους χρήστες την πραγματοποίηση ανέπαφων πληρωμών χρησιμοποιώντας κάποια ηλεκτρονική συσκευή.

Πως να συνδέσετε την τραπεζική σας κάρτα με την έξυπνη συσκευή σας;

Η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθήσει ο χρήστης για να συνδέσει τη χρεωστική / πιστωτική του κάρτα με την ηλεκτρονική του συσκευή είναι πολύ απλή και περιγράφεται παρακάτω.

Σε συσκευές iOS, ο χρήστης πρέπει να ανοίξει την εφαρμογή Πορτοφόλι και να πατήσει το σύμβολο συν (+), με το οποίο μπορεί να προσθέσει μια νέα κάρτα, επιλέγοντας «Χρεωστική ή πιστωτική κάρτα», και μετά να εισάγει τα στοιχεία της κάρτας του. Η διαδικασία μπορεί να πραγματοποιηθεί και από Apple Watch, πηγαίνοντας στο «Ρολόι μου» και επιλέγοντας «Πορτοφόλι & Apple Pay», «Προσθήκη Κάρτας», με τη διαδικασία να είναι ίδια με το τηλέφωνο ύστερα από αυτό.

Σε συσκευές Android, αυτό γίνεται μέσα από την εφαρμογή Πορτοφόλι Google,  πατώντας το κουμπί «Προσθήκη στο Πορτοφόλι», ύστερα επιλέγοντας «Κάρτα πληρωμής», «Νέα Πιστωτική ή Χρεωστική κάρτα» και εισάγοντας τα στοιχεία της κάρτας. Στην περίπτωση που σας ζητηθεί να επαληθεύσετε τον τρόπο με τον οποίο θα πραγματοποιείται πληρωμές, απλά επιλέξτε μια από τις διαθέσιμες επιλογές της λίστας.

Όσον αφορά τις ανέπαφες κάρτες, ο χρήστης δεν χρειάζεται να κάνει κάτι για να ενεργοποιήσει τις ανέπαφες συναλλαγές, παρά μόνο να πλησιάσει την κάρτα του κοντά σε ένα τερματικό πληρωμής και να πραγματοποιήσει τις αγορές του, εφόσον η κάρτα του διαθέτει το σήμα των ανέπαφων πληρωμών.

Ποιο θα είναι το μέλλον των ανέπαφων πληρωμών;

Το γεγονός ότι το πραγματικό χρήμα έχει αντικατασταθεί πλέον από άλλους τρόπους πληρωμής, με τις ανέπαφες συναλλαγές να είναι ο πιο διαδεδομένος τρόπος πληρωμής σήμερα, αναμένεται να ενταθεί περαιτέρω στο μέλλον, με τα ψηφιακά πορτοφόλια και τις διαδικτυακές αγορές να αναμένεται να αυξηθούν δραματικά κατά τα επόμενα χρόνια. Οι τρόποι που χρησιμοποιούνται σήμερα για τις συναλλαγές πρόκειται να εκσυγχρονιστούν περαιτέρω, με τις συναλλαγές να γίνονται ακόμα πιο εύκολες για τον χρήστη και την ασφάλεια να βελτιώνεται περισσότερο, πείθοντας έτσι και τους πιο δυσκολόπιστους να αρχίσουν να κάνουν αγορές χωρίς φυσικό χρήμα.

Αναμένεται επίσης οι αγορές να πραγματοποιούνται στην πλειοψηφία τους ηλεκτρονικά εξ’ αποστάσεως, είτε από φυσικά είτε από εικονικά καταστήματα, ενώ σιγά σιγά αναμένεται να πάψουν να υπάρχουν και οι φυσικές κάρτες, με τον χρήστη να έχει οτιδήποτε χρειάζεται για να κάνει τις πληρωμές του στην έξυπνη συσκευή του.

Συμπεράσματα

Παρόλα τα θετικά που προσφέρουν οι ανέπαφες πληρωμές, πολλοί είναι οι καταναλωτές που ακόμα δεν τις έχουν βάλει στη ζωή τους και επιλέγουν ακόμα τους παραδοσιακούς τρόπους πληρωμών. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι τα θετικά που έχει φέρει αυτή η τεχνολογική εξέλιξη, τα οποία μπορούν να συνοψιστούν στο τρίπτυχο ασφάλεια, ταχύτητα, ευκολία συναλλαγών, είναι περισσότερα από τα αρνητικά, κάτι που μας δείχνει ότι οι ανέπαφες πληρωμές ήρθαν για να μείνουν, περιορίζοντας σιγά σιγά τη χρήση του φυσικού χρήματος.

Όσον αφορά τους χρήστες που ακόμη έχουν αμφιβολίες για τις ανέπαφες πληρωμές, μπορούν να πραγματοποιήσουν μια σειρά από ενέργειες που θα τους βοηθήσουν να νιώσουν περισσότερη ασφάλεια με αυτές. Σε αυτές τις ενέργειες συμπεριλαμβάνονται η ενεργοποίηση των ειδοποιήσεων της εφαρμογής της τράπεζας στην έξυπνη συσκευή που χρησιμοποιούν (σε περίπτωση που γίνει κάποια πληρωμή από την κάρτα τους θα λάβουν ειδοποίηση από την τράπεζα), η θέσπιση ενός ορίου για τις ανέπαφες συναλλαγές (ημερήσιο, εβδομαδιαίο ή μηνιαίο), καθώς επίσης και η απενεργοποίηση της λειτουργίας του NFC όταν δεν πραγματοποιούν πληρωμές.

Οι ανέπαφες συναλλαγές φαίνεται ότι ήρθαν για να μείνουν και σιγά σιγά θα πρέπει όλοι να εξοικειωθούμε με αυτές, καθώς τα θετικά που προσφέρουν είναι πολλά, κάνοντας την καθημερινότητά μας ευκολότερη.