Maatschap

In deze blog kijken we naar een wat minder bekende rechtsvorm voor een onderneming, namelijk de maatschap.

Inhoudsopgave

1. Wat is een maatschap?
2. Nieuwe wetgeving
3. Maatschap oprichten
4. Aansprakelijkheid
5. Belastingen en sociale zekerheid
6. Maatschap voor- en nadelen

Wat is een maatschap?

Een maatschap is een eenvoudige rechtsvorm om samen te werken met minimaal 1 andere persoon. Daarmee lijkt een maatschap op een vof (vennootschap onder firma) met als grootste verschil dat bij een vof de eigenaars privé aansprakelijk zijn voor de voor de gehele vof terwijl eigenaars binnen een maatschap slechts voor een deel aansprakelijk zijn. Maten hebben dus minder persoonlijke aansprakelijkheid dan vennoten en daarmee een voordeel.

Je moeten echter aan voorwaarden voldoen om te kunnen kiezen voor een maatschap. De reden hiervoor is dat vroeger onderscheid werd gemaakt tussen vrije beroepen en ondernemers. Bekende voorbeelden van vrije beroepen zijn huisartsen, notarissen of advocaten, dit waren belangrijke en bevoorrechte posities binnen de maatschappij.

Tegenwoordig zijn er echter veel meer beroepen en is het niet altijd duidelijk of iemand een vrij beroep heeft of een ondernemer is. Bijvoorbeeld een kunstenaar of een schrijver. Bovendien is de bedrijfsvoering van sommige artsen of notarissen ook steeds commerciëler geworden. Meer over de opmerkelijke definitie van het vrije beroep kun je ook lezen in dit artikel van de KvK .

Nieuwe wetgeving

Het onderscheid tussen vrije beroepen en andere ondernemers is dus eigenlijk achterhaald en de maatschap geeft vrije beroepen eigenlijk een oneerlijk voordeel. De politiek is zich daar inmiddels ook van bewust en sinds Februari 2019 wordt er gewerkt aan nieuwe wetgeving om te zorgen voor minder verwarring en onderscheid tussen een vof en een maatschap.

Het is nog niet precies bekend wanneer deze nieuwe wetgeving ‘Wet Modernerising Personenvernootschappen’ ingaat maar het wel duidelijk dat de verschillen tussen de vof en de maatschap zullen verdwijnen. Ook kunnen vennootschappen in de nieuwe rechtsvorm rechtspersoonlijkheid hebben en wordt het makkelijker voor vennoten om in- of uit te treden. Meer over de nieuwe regels kun je lezen in dit artikel van de KvK.

Maatschap oprichten

Zoals gezegd is echter nog niet bekend wanneer de nieuwe wetgeving ingaat dus voorlopig kun je nog een maatschap oprichten. Een maatschap oprichten is vrij eenvoudig en je hoeft net als bij een vof of eenmanszaak niet langs een notaris. Wel moeten er minimaal 2 personen samenwerken en moet de mede-eigenaars, ook wel maten genoemd, beroepsmatige activiteiten uitvoeren.

Om een maatschap op te richten moeten alle maten zich inschrijven bij de KvK, dit kost een paar tientjes. Ook moeten uiteindelijk belanghebbenden zich inschrijven in het UBO (Ultimate Beneficial Owner) register van de KvK. Uiteindelijke belanghebbenden zijn personen die meer dan 25% eigendomsbelang hebben.

Een maatschap oprichten is dus erg eenvoudig en kent niet veel kosten en verplichtingen. Wel is het erg aan te raden om net als bij een vof afspraken te maken over de samenwerking. Bijvoorbeeld over de winstverdeling of over welke besluiten maten mogen nemen zonder instemming van andere maten. Je kunt deze afspraken vastleggen in een maatschapsovereenkomst. Deze overeenkomst kun je zelf opstellen maar het is aan te raden deze overeenkomst ook voor te leggen aan een notaris of advocaat ter controle.

Aansprakelijkheid

Net als een vof of eenmanszaak geen rechtspersoon dus je bent privé aansprakelijk voor schulden die de maatschap maakt. Wel heb je bij een maatschap het voordeel dat maten privé ieder slechts voor een deel aansprakelijk zijn en niet voor het gehele bedrijf zoals bij een vof of eenmanszaak.

Wel is het zo dat je niet privé aansprakelijk bent als een andere maat handelt tegen de wet of tegen afspraken in het maatschapscontract. De aansprakelijkheid is van toepassing als maten elkaar een volmacht hebben gegeven of als ze een gezamenlijke handeling of transactie verrichten, bijvoorbeeld als de maatschap personeel aanneemt of een praktijkruimte huurt. Wees je er wel van bewust dat de regels omtrent aansprakelijkheid mogelijk gaan veranderen als de nieuwe wetgeving modernisering personenvennootschappen wordt ingevoerd.

Belastingen en sociale zekerheid

Net als een vof en een eenmanszaak draagt een maatschap btw af. Daarnaast moet je inkomstenbelasting betalen over jouw deel van de winst uit de maatschap. Als je voldoet aan bepaalde criteria dan heb je net als eenmanszaken en vennoten van een vof recht op aftrekposten zoals mkb-winstvrijstelling of zelfstandigenaftrek. Net als bij een of en eenmanszaak betaal je relatief iets meer belasting hogere winsten dan bij bijvoorbeeld een bv maar door de aantrekkelijke aftrekposten betaal je over het eerste deel van de winst juist weinig belasting vergeleken met een bv.

Sociale zekerheid is iets wat je als ondernemer zelf moet regelen, zo ook bij een maatschap. Je krijgt wel AOW als je met pensioen bent en bijstand als je onderneming failliet gaat maar je krijgt bijvoorbeeld geen ziektewetuitkering of werkeloosheidsuitkering. Daarom is het aan te raden zelf een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten en een aanvullend pensioen te regelen. Soms kan het ook interessant zijn om afspraken te maken binnen de maatschap over compensatie bij kortdurende ziekte of werkeloosheid.

Maatschap voor- en nadelen

Hieronder sommen we kort de voor en hieronder sommen we de belangrijkste voor- en nadelen op van een maatschap:

Voordelen

• Minder aansprakelijkheidsrisico’s dan bij een vof
• Laagdrempelig samenwerken met andere beroepsgenoten
• Gunstige aftrekposten als je voldoet aan het urencriterium van de belastingdienst
• Veel vrijheid in het bepalen van de samenwerkingsvoorwaarden middels een maatschapsovereenkoms

Nadelen

• Meer aansprakelijkheidsrisico’s dan bij een bv of coöperatie
• Relatief hoge belastingdruk bij hogere winsten
• Je moet een zogenoemd vrij beroep uitoefenen
• Zonder maatschapsovereenkomst zijn er mogelijk risico’s op conflicten over de aansprakelijkheid of de winstverdeling van de maatschap

Conclusie

De maatschap is een enigszins vreemde en afwijkende rechtsvorm voor ondernemingen die is blijven bestaan door verouderde wetgeving. Het is logisch dat de overheid nu heeft besloten om vage het onderscheid tussen vof en een maatschap aan te pakken. Wanneer de nieuwe wetgeving ingaat is echter nog niet bekend.

Wil je in de tussentijd toch een vennootschap oprichten dan is een maatschap een betere keuze dan een vof omdat je privé voor een minder groot deel van de onderneming aansprakelijk bent. Als de privé aansprakelijkheid volledig wilt vermijden is het beter om te kiezen voor bijvoorbeeld een bv of een coöperatie. Doordat deze ondernemingsvormen rechtspersoonlijkheid hebben is er onder normale omstandigheden geen risico dat je privé aansprakelijk wordt gesteld voor de schulden van partners of je bedrijf. Wel kennen deze kosten hogere oprichtingskosten en complexere verplichtingen.